گردآوری و ترجمه: سعید محمودکلایه، محمد غلامنژاد، حمید محمودکلایه
Natural Bed
بستر طبيعى؛ لایهبندی افقی سنگ به همان صورت که در زمان شکلگیری آن، فرایند نشست و رسوب رخ داده بود.
Natural Cleft
شکافت طبیعی؛ سطحی دارای بافت با برجستگی کم و نامنظم در سنگ که از طریق شکاف دادن آن در امتداد سطح لایهبندی، چینهبندی یا شکافهای آن ایجاد میشود.
Natural Stone
سنگ طبیعی؛ محصولی از طبیعت. سنگهایی نظیر گرانیت، مرمریت، سنگآهک، سنگلوح، تراورتن یا ماسهسنگ که در نتیجه فرایندهای طبیعی ایجاد شده و بشر در شکلگیری آن نقشی نداشته باشد.
NBGQA
موسسه ملی استخراج سنگ گرانیت ساختمانی؛ اعضای این مجموعه که در کشور ایالاتمتحده آمریکا شکل گرفته است، در زمینه سنگهای گرانیت ساختمانی فعالیت میکنند.
Neat Cement
خمير سيمان، سیمان بدون افزایه؛ مخلوط سیالی مرکب از سیمان و آب که فاقد هرگونه قطعات سنگدانه باشد؛ همچنین معادل ترکیب سخت شده این مخلوط نیز استفاده میشود. معمولاً از این ترکیب بهعنوان اندود سنگ یا تثبیتکننده و تقویتکننده اتصال میان سنگ و زیرسازی آن استفاده میشود.
Niche
طاقچه، رف؛ یک فرورفتگی در دیوارهای داخلی و بعضاً خارجی که از آن برای قرار دادن مجسمه یا گلدان استفاده میشود. این عنصر معمولاً به شکل نیمدایره در قسمت فوقانی، طراحی میشود.
NIOSH
موسسه ملی (آمریکا) حفاظت و ایمنی حرفهای
Nonstaining Mortar
ملات کم قلیا، ملات ضد لک؛ ملاتی که ترکیبات آن بهتنهایی یا در ترکیب با هم بهگونهای انتخاب میشود که پس از اعمال یا در مجاورت سایر مصالح باعث بروز لکشدگی نشود.
Notch
فاق، شکاف؛ یک برش به شکل حرف (V) روی لبه یا رأس سنگ.
NTCA
موسسه ملی (آمریکا) پیمانکاران نصب کاشی (یا موزاییک).
Obsidian
ابسیدین؛ نوعی شیشه آذرین طبیعی که معمولاً به رنگ سیاه درخشان است.
Off Fall
بقایا؛
Ogee
دو خم، منحنی دوخم؛ نوعی ابزارزنی روی لبه سنگ که آن را به شکل حرف (S) انگلیسی درمیآورد. قسمت بالای آن مقعر بوده و قسمت پایین آن محدب است.
Onyx
اونیکس، مرمر؛ سنگ کلسیتی شفاف و لایهلایه با بلورهای ریزدانه (نهان بلور) با ته رنگهای سفید، زرد، قهوهاي مايل بهزرد و سبز. این سنگ از تهنشست آهسته در محلولهای سرد کربناتی شده (اشباع از دیاکسید کربن) آب، تشکیل میشود.
Oolitic Limestone
لایماستون االیتی؛ سنگآهکی که عمدتاً از ذرات کروی تا نیمه کروی که االیت یا االیتس نامیده میشوند، تشکیل شده است.
Open-faced Quarry
معدن روباز؛ معدنی که گستره آن در قیاس با عمق آن نسبتاً زیاد باشد. این نوع از معادن در نقطه مقابل معادن حفاری قرار دارند که عمق آنها در قیاس با مساحتشان زیاد است.
OSHA
مدیریت سلامت و ایمنی حرفهای.
Out-crop
بیرونزدگی؛ قسمتی از یک عارضه طبیعی زمین یا یک سازه که از تراز زمین، بالاتر باشد.
Outriggers
تیر پیشآمده؛ یک نگهدارنده موقت که بهمنظور افزایش ایستایی در زمان بلند کردن بار سنگین توسط دکل، از ماشینآلاتی نظیر جرثقیل، بیرون زده باشد.
Overburden
روباره؛ مواد سنگي نابارور و عقيمي (فاقد كاني يا کانههای ارزشمند) كه در قالب موادي سست يا متراكم به روي يك نهشته معدني قرارگرفتهاند و پيش از استخراج و جهت رسيدن به ماده معدني، بايد آنها را حذف كرد.
Overhang
پیشآمده، طره؛ قطعهسنگی که با داشتن ریشه در دل دیوار از یک سر، از انتهای دیگر خود نسبت به دیوار بیرون زده باشد.
Oxalic Acid
اسید اگزالیک؛ اسیدی نسبتاً قوی که معمولاً بهعنوان یک ماده افزودنی در فرایند صیقل کردن سطوح سنگهای آهکی و مرمریت ها، از آن استفاده میشود.
Palletize
بستهبندی کردن؛ دسته کردن سنگها و ایجاد شرایط ایمن برای قطعات از طریق بستهبندی برای حملونقل آسان، مطمئن و کارآمدتر اسلبهای سنگ.
Panel
پانل، صفحه، تنکه؛ واژهای که از ان هم برای معرفی قطعهسنگ نمای پرداختشده و نازک استفاده میشود و هم معرف صفحهای متشکل از چند قطعهسنگ نمای نصب شده در کنار یکدیگر و در یک قاب معین است.
Parapet
جانپناه، دستانداز بام؛ دیوار کوتاهی که در لبه بام، تراس و فضاهای مشابه ساخته میشود و معمولاً، امتدادی از دیوار زیرین خود محسوب میشود.
Parge
اندود محافظ؛ یک لایه نازک از ملات، خمیر سیمان، ملات خشک یا دیگر عوامل چسباننده به سطح پشت قطعات سنگ یا سطح مصالحی که قصد چسباندن سنگ به آن را داریم، جهت کاهش فضاهای خالی و حفرهها در پشت مصالح و تقویت پیوند میان مصالح و سطح پشت آن و یا ایجاد یک لایه مقاوم در برابر رطوبت.
Patina
زنگار؛ تغییر رنگ یا بافت در سطح مصالحی چون سنگ طبیعی که در اثر گذشت زمان یا قرارگیری در معرض عوامل مختلف جوی پدید میآید.
Paver
کفپوش، سنگفرش؛ یک قطعهسنگ پرداختشده که برای نصب در فضاهای بیرونی و کفسازی مورد استفاده قرار میگیرد.
Paving
کفسازی؛ قطعات سنگ مورداستفاده در فضاهای پرتردد نظیر معابر، خیابانها و غیره.
Pedestal
پا ستون؛ قطعهای مرکب یا یکتکه از سنگ که در معماری کلاسیک بهعنوان پایهای برای قرارگیری میله ستون یا مجسمه و تندیس از آن استفاده میشد.
Pediment
سنتوری؛ انتهای مثلث شکل پوششها در معماری کلاسیک که در قسمت فوقانی یک قرنیز افقی قرار میگرفت. معمولاً این عنصر به شکل مثلثی است اما چنانچه بهعنوان یک عنصر تزئینی در نقاطی مانند بالای پنجرهها نصب شود، میتواند به شکل قوسی نیز باشد.
PEL
حد مجاز قرارگیری در معرض عوامل مضر؛ این ضوابط که توسط موسسه ایمنی و سلامت حرفهای (کشور آمریکا) تهیه میشوند، به دنبال حمایت از کارگران در برابر عوامل مضر و خطرآفرینی هستند که ممکن است در طول کار با آن مواجه شوند.
Percussion Drilling
حفاری ضربهای، حفاری کوبشی؛ تمامی روشهای حفاری که بهصورت ترکیبی، از سیستم چکشهای بادی در محور طولی مته و سیستم چرخش مته استفاده میکند.
Perforated Wall
دیوار مشبک؛ نوعی دیوار که دارای روزنهای کوچک زیادی باشد.
Pergola
آلاچیق، کلاهفرنگی؛ نوعی سازه مخصوص باغها که از دو ردیف تیرک که از بالا با تیرهایی به هم متصل شدهاند، تشکیل شده است و معمولاً سطح فوقانی آن را با گیاهان رونده پوشش داده و برای مسیر پیاده، سایهانداز ایجاد میکنند.
Phenocryst
درشتبلور؛ عنوانی كه توسط ايدينگز، براي بلورهاي نسبتاً بزرگ و مشخص موجود در يك سنگ پرفیری، ارائه شده است. واژه inset نيز بهعنوان جايگزيني براي اين واژه پيشنهاد شده است.
Pilaster
ستون نما، لغاز غیر باربر؛ نوعی ستون یا جرز سطحی که از دیوار بیرون زده باشد و کاربرد آن صرفاً تزئینی است.
Pillowed
بالشتکی؛ نوعی پرداخت تایلهای سنگ که با گرد کردن لبههای آن، ظاهری شبیه به بالشتک پیدا میکنند.
Pit Quarry
معدن زیرزمینی؛ معادنی که در تراز پایینتر از خط زمین قرار دارند.
Pitch Faced
پخدار شده؛ نوعی پرداخت ساده سطح سنگهای نما که یا بر اثر دونیم کردن آن ایجاد شده یا سطح آن را با اسکنه پرداخت میکنند و درنهایت لبههای آن را با استفاده از قلم و چکش حذف میکنند تا نمایی محدب پیدا کند.
Pitched Stone
سنگ بادکوبهای؛
Plinth
ته ستون، پایه مجسمه، کرسی چینی سنگی؛ قطعهسنگی که در زیر مجسمه یا ستون قرار میگیرد.
Plucked Finish
پلاکد فینیش؛ نوعی از سطح پرداختشده سنگ که از طریق قرار دادن یک تیغه تیز با قطر کم روی سنگ و برش عمقی آن عمل میکند و بهجای اصلاح سطح سنگ، قسمتی از آن را از جای خود میکند.
Plutonic
سنگ آذرين نفوذي، سنگ آذرين دروني؛ سنگ آذريني که زير سطح زمين سرد شود. سنگی که در نتیجه تبلور ماگما يا دگرساني شيميايي در عمق زیاد تشکيل شود. اين سنگها دارای بافت دانهمتوسط تا درشت و گرانيتوئيدي هستند.
Pointing
بندکشی؛ آخرین مرحله از پر کردن محل ملات ریزی در بین قطعات سنگ و آجر.
Polished Finish
صیقلخورده؛ یک سطح براق با انعکاس بالا که تمامی ویژگیها و رنگ سنگ را بهخوبی نمایش میدهد.
Polishing
براقسازی، صیقلدهی؛ فرایند استفاده از سایندهها همراه با مواد شیمیایی یا پودرهای مخصوص صیقلدهی که سطح سنگ را براق میکند.
Polishing Compounds
ترکیبات صیقلدهی؛ پودرها یا ترکیبات شیمیایی که همراه با دستگاههای ساب دستی برای ایجاد یک سطح صیقلی و صاف از آن استفاده میشود.
Polishing Cream
کرم صیقلدهی؛ نوعی ترکیب مخصوص صیقلدهی و براقسازی که بهصورت کرم یا خمیر ارائه میشود.
Polishing Pads
صفحات صیقلکاری؛ صفحات گرد کوچک و منعطفی که مواد ساینده به آن افزوده میشود و از طریق یک دستگاه قابلحمل برای براق ساختن سطح سنگ مورداستفاده قرار میگیرد. این صفحات را میتوان همراه با ترکیبات براقسازی یا بدون آنها استفاده کرد. همچنین کاربرد آنها میتواند بهصورت خشک یا مرطوب نیز صورت پذیرد.
Porphyry
پرفیری؛ سنگهای آذرين داراى فنوکريستهاى (درشتبلورهای) واضح در يک زمينه ريزدانه يا بدون بلور.
Portico
ایوان ورودی، رواق ورودی؛ رواقی که شامل چند ستون و یک سقف نگهدارنده باشد؛ نظیر آنچه در مقابل معابد میسازند.
Poultice
ضماد؛ خمیر یا دوغابی چسبناک که از ترکیب ماده یا پودری جاذب به همراه یک ماده شیمیایی یا ترکیبی از چند ماده شیمیایی تشکیل میشود و آن را روی سطوح آلوده سنگ یا دیگر مصالح قرار میدهند تا آلودگی را در خود حل کند.
PPE
تجهیزات حفاظت شخصی کارکنان؛ تجهیزاتی نظیر لباسهای محافظ، کفش ایمنی، عینک ایمنی، دستکش کار و امثال آن که برای محافظت کارکنان در برابر خطرات موجود در محیط کار طراحی شدهاند.
Preassembled Units
قطعات یکپارچه (پیشساخته)؛ یک قطعه مرکب که شامل سازه پشتیبان (معمولاً از بتن یا فولاد)، اسلبهای چندگانه سنگ و مخصوصاً مهارها و سختافزارهای اتصال که در خارج از کارگاه ساخته شده و برای نصب به محیط کارگاه منتقل میشوند.
Precast
سنگ پیشساخته، از پیش آماده؛ در نماهای سنگی، اشاره به یک صفحه سنگی با مصالح مختلف در دو سمت آن دارد که معمولاً یک سطح سنگی در جلو و صفحه نگهدارنده بتنی در پشت آن واقع شده است. این صفحات در خارج از کارگاه ساخته شده و برای نصب به محل کارگاه منتقل میشوند.
Pressure Relieving Joint
درز انبساط؛
Primer
چاشنی انفجار، پوشش آستر؛ 1) ماده محترقهای که بهعنوان عامل انفجار یا عامل خورنده سطوح، در معادن مورد استفاده قرار میگیرد. 2) نوعی پوشش مایع که برای افزایش قدرت پیوند درزبندها استفاده میشود.
Privacy Partition
دیوار جداکننده؛ یک صفحه سنگی نازک که معمولاً در سرویسهای بهداشتی بهعنوان دیوار جداکننده از آن استفاده میشود.
Profile Wheel
پرداختکننده پروفیل (لبه)؛ نوعی صفحه سمباده (یا هر نوع ماده خورنده دیگر) گرد که شکل مقعر یا محدب داشته و با نصب روی گیره، دستگاه دستی و حتی ماشین CNC میتواند لبه سنگها را به اشکال دلخواه پرداخت کند.
Projections
سنگ بیرون زده؛ هر نوع سنگی که با اهدافی چون کنترل رطوبت یا جنبههای زیباییشناختی، از سطح دیوار بیرون زده باشد.
Prospecting
اکتشاف معدن؛ فرایند کشف مکان منابع معدنی که واجد ارزش تجاری باشند.
Pumice
پاميس، سنگپا، سنگ خارا؛ سنگی آتشفشانى به رنگ روشن و سطحى حفرهدار با ترکيب داسيتي يا ريوليتي.