گردآوری و ترجمه: سعید محمودکلایه، محمد غلام‌نژاد، حمید محمودکلایه
TCNA
انجمن کاشی و سرامیک آمریکای شمالی؛ نهادی که توسط تولیدکنندگان کاشی و سرامیک در آمریکای شمالی تشکیل شده است و خدماتی را برای توسعه دانش مربوط به صنعت کاشی، تایل سنگ و به‌طور خاص دانش نصب آن ارائه می‌کند. این سازمان کتابچه‌ای را به‌عنوان راهنمای نصب تهیه کرده است که مبنای آن استانداردهای آمریکا در خصوص مواد و مصالح و نصب آن‌ها است. امروزه با توسعه این نهاد در سراسر آمریکای شمالی، دستورالعمل مذکور که نخستین بار در سال 1954 منتشر شده است، به‌مراتب تجدید چاپ شده و در سراسر این کشور به‌عنوان مبنای کار بدان استناد می‌شود.
Template
الگو، قالب؛ الگویی برای طرح‌های تکرارشونده یا فرایند فراوری و آماده‌سازی سنگ.
Terrazzo
بتن مرمری، موزاییک مرمرنما (موزاییک درجا)؛ کف‌پوشی که با استفاده از ترکیب خرده‌سنگ‌هایی از جنس گرانیت و مرمریت در بستر و زمینه از جنس سیمان یا رزین ایجاد شده و پس از اتمام کار، سطح آن پرداخت می‌شود.
Texture
بافت؛ ظاهر اصلاح‌شده سنگ ساختمانی توسط یک یا چند عملیات مکانیکی
Textured Finish
پرداخت بافت‌دار؛ هرگونه پرداخت سنگ که سطح آن را به‌واسطه دلایل زیبایی‌شناختی یا مقاومت در برابر سرخوردن جهت عبور عابران، به شکلی ناهموار درآورند.
Thermal Finish
پرداخت حرارتی (شعله‌ای)؛ نوعی پرداخت که در آن سطح سنگ به مدت‌زمان کمی در معرض حرارت بالا قرار می‌گیرد.
Thin Stone
سنگ نمای نازک؛ سنگ نمایی که ضخامت آن کمتر از 50 میلی‌متر باشد.
Threshold
آستانه در؛ یک باریکه سنگ تخت یا ابزار خورده‌ای که در محل پای درب ورودی قرار می‌گیرد و سطح بالای آن در تراز کف زمین دیده می‌شود. یکی از کاربردهای آن ایجاد تمایز میان دو فضای مجاور است.
Tile
کاشی سنگ، موزاییک سنگ؛ یک قطعه‌سنگ نازک و قاعده‌مند (ازلحاظ ابعاد و الگو) با ضخامت کمتر از 20 میلی‌متر که ابعاد آن در بیشترین حالت 60 میلی‌متر خواهد بود.
Tilt Shop Cart
چرخ‌دستی حمل سنگ؛ وسیله‌ای که برای جابه‌جایی سنگ در محل کارخانه، یا قطعات بریده شده در محل فروشگاه‌ها از آن استفاده می‌شود. این دستگاه‌ها دارای نوعی کفی هستند که زاویه آن تا حدی تغییر می‌کند و از این طریق قادر به جابه‌جایی سنگ‌ها به‌صورت قائم می‌شوند.
Tin Oxide
اکسید قلع؛ پودری که از آن برای صیقل‌کاری سطح گرانیت استفاده می‌شود و ظاهری شبیه به تالک دارد. این مواد را با استفاده از یک صفحه نمدی روی سطح سنگ اعمال کرده و پرداخت را انجام می‌دهند.
Tolerance
حد رواداری؛ حد مجاز برای تفاوت داشتن نسبت به ابعاد تعیین شده.
Tooled Finish
نمای سنگی قلم‌خورده؛ نوعی پرداخت که به‌طورمعمول 4، 6 یا 8 شیار مقعر و موازی در سطح سنگ و در فواصل 25 میلی‌متری نسبت به هم ایجاد می‌کنند.
Translucence
نیمه شفاف، نیمه‌تراوا؛ یکی از ویژگی‌های برخی از مرمرهای به رنگ روشن و برخی از مرمریت‌های با رنگ روشن است که امکان پخش و عبور نور از میان خود را می‌دهند.
Travertine
تراورتن؛ نوعی سنگ‌آهک متخلخل که در زمره سنگ‌های تزیینی قرار دارد. این سنگ بجا مانده از رسوبات آب‌های معدنی غارها یا چشمه‌های آب گرم یا از رسوب کف دریاها و رودخانه‌ها است که به‌صورت پهنه‌های نسبتاً وسیع دیده می‌شوند. برخی از انواع تراورتن ها پس از پرداخت و صیقل‌کاری ازلحاظ تجاری با عنوان مرمریت به بازار عرضه می‌شوند.
Tread
سنگ کف پله؛ قسمتی از پله که به‌صورت سنگی تخت و هموار بوده و تردد از روی آن انجام می‌گیرد.
Trim
زوار، قاب‌بندی؛ نوعی چارچوب سازی و لبه سازی برای جداره‌ها، بازشوها یا دیگر عناصر مشابه در فضای داخلی و خارجی ساختمان که به اشکالی نظیر قرنیز پای دیوار، قاب‌بندی دیواری، لب‌بند دیوار و قاب پنجره اجرا می‌شوند.
Tumbled Finish
پرداخت با ادوات ساینده چرخشی؛ نوعی پرداخت که ظاهر سنگ را شبیه به سنگ‌های قدیمی و دچار فرسایش ناشی از هوازدگی می‌سازد و این امر از طریق ماسه، خرده‌سنگ و گوی‌های ریز فلزی که باعث سایش سطح سنگ می‌شوند، صورت می‌پذیرد.
Ultimate Capacity
ظرفیت نهایی؛ حداکثر باری که یک مهار فلزی قادر به تحمل آن بوده و اعمال نیروی بیشتر، باعث گسیختگی این قطعه خواهد شد. این عدد را باید به ضریب ایمنی تقسیم کرد تا از این طریق بتوان ظرفیت مجاز را به دست آورد.
Undercut
برش از زیر؛ نوعی برش از سطح زیرین که منجر به معلق شدن سوژه در قسمت فوقانی می‌شود.
Unit
قطعه واحد؛ قطعه‌ای از سنگ ساختمانی که به شکل سنگ نما یا سنگ حجیم پرداخت و فراوری شده باشد.
Urinal Screen
صفحه جداکننده آبریزگاه؛ یک صفحه سنگی نازک که به‌عنوان دیوار جداکننده بین سرویس‌های بهداشتی نصب می‌شود.
Vacuum Cups
مکنده شیشه (سنگ) گیر؛ ابزاری برای بلند کردن و حمل سنگ‌های نازک و هموار که شبیه به فنجان بوده و سطحی مقعر دارد. در این وسیله، مکش هوا توسط دستگاه باعث اتصال محکم میان سنگ و دستگاه شده و برای جلوگیری از نشت هوا از لبه‌ها و ایمن ساختن وسیله، یک واشر درزگیری در لبه انتهایی آن تعبیه شده است.
Vacuum Lifter
بالابر خلائی؛ هر نوع وسیله برای جابه‌جایی سنگ که از ابزار فنجانی شکل استفاده می‌کند و نیروی موردنیاز آن از طریق ایجاد خلأ یا مکش تأمین می‌شود.
Vein Cut
برش رگه‌ای؛ نوعی برش در بلوک‌های سنگ که عمود بر گل‌انداز و بستر شکل‌گیری سنگ ایجاد شده و رگه‌ها و لایه‌های سنگ را در معرض دید قرار می‌دهد.
Vein
رگه، رگه کانسنگ؛ یک لایه، رگه یا عنصری نامنظم و باریک که ازلحاظ رنگ و بافت یا هردو آن‌ها در تضاد با مواد و مصالح پیرامونی خود باشد.
Veneer
سنگ نما، سنگ روکار؛ نوعی سنگ که کاربرد غیر سازه‌ای داشته و با هدف تزئینی یا محافظت از لایه‌های زیرین، در نمای ساختمان کار می‌شود.
Venting
منفذ تهویه؛
Vug
کاويز، حفره؛ حفره‌ای طبیعی در سنگ که ممکن است حاوی بلور یا لایه‌هایی از مواد معدنی باشد. غالباً در دولومیت و سنگ‌آهک یافت می‌شود. این عنصر می‌تواند در نتیجه حل شدن یا تبلور مجدد کانی‌ها به وجود آید. ابعاد این حفره‌ها محدود نیست ولی معمولاً بین کسری از یک سانتی‌متر الی چندین سانتی‌متر متغیر است. ممکن است که این حفره‌ها توسط لایه‌هایی از مواد معدنی بلورین یا خوشه‌ای، محصور شده باشند.
Wainscot
روکوب؛ یک روکش سنگی که در فضای داخلی از آن برای پوشش قسمت‌های تحتانی دیوارها استفاده می‌شود.
Wall Tie
بست بنایی؛ در اصطلاح بنایی، اشاره به‌نوعی مهار دارد که معمولاً به شکل تسمه‌ای فلزی است و از آن برای ایجاد اتصال مطمئن میان دیوار نما با دیوار باربر در دیوارهای دوجداره استفاده می‌شود. این بست‌ها در ملات قرار گرفته و در حین نصب محکم می‌شوند و ازاین‌رو نیازی به ایجاد شیار و فاق و زبانه ندارند.
Walls, bearing
دیوار حمال؛ نوعی دیوار باربر که علاوه بر وزن خود قادر به تحمل نیروهای ثقلی وارده نیز باشد.
Walls, cavity
دیوار دوجداره؛ نوعی دیوار که جداره داخلی و خارجی آن از یکدیگر جدا بوده و هوا در این قسمت جریان دارد، اما با استفاده از بست با یکدیگر متصل شده‌اند.
Wash
آب‌چکان بام؛ شیب بالای قطعات سنگی که منجر به هدایت آب باران می‌شود.
Water Jet
دستگاه برش با آب؛ دستگاهی که با استفاده از هدایت آب با فشار بسیار بالا از یک منفذ ریز همراه با مواد ساینده، باعث ایجاد برش‌های کنترل‌شده در سنگ می‌شوند. خطوط برش در این روش بسیار دقیق و نازک بوده و اشکال پیچیده را می‌توان با کمک این روش و سیستم کامپیوتری روی سنگ ایجاد کرد.
Water Recycling System
سیستم بازیافت آب؛ هر نوع سیستم بازیافت آب مورداستفاده در کارگاه‌های فراوری و آماده‌سازی سنگ که با استفاده از فیلتر کردن یا خنثی کردن خواص شیمیایی آب، شرایطی را فراهم می‌آورند که می‌توان مجدداً از آب استفاده کرد.
Water Repellent
عایق رطوبت؛ انواع ترکیبات مایع شیمیایی که روی سطح مصالح اعمال می‌شوند و بدین طریق از میزان جذب رطوبت توسط سطح سنگ کم می‌کنند، اما گفته می‌شود که به‌طور کامل مانع تنفس آن نمی‌شوند. این مسئله باعث ایجاد تمایز میان این مواد با روکش‌هایی چون سیلرها می‌شود که مانع از تنفس مصالح می‌شوند.
Water Table
آب‌چکان؛ یک نوار از مصالح که از سطح جداره بیرون زده باشد و معمولاً در تراز نزدیک به زمین اجرا می‌شود (معمولاً روی ازاره) و لبه بالای آن دارای یک پخی کوچک بوده و سطح زیرین آن نیز یک شیار دارد که بدین‌وسیله موفق به دفع آب باران می‌شود.
Water-jet Finish
پرداخت با دستگاه برش با آب؛ نوعی پرداخت و بهبود ظاهری سطح سنگ که با استفاده از آب تحت‌فشار بالا صورت می‌گیرد.
Waterproofing
ضد آب بودن؛
Waxing
موم کاری، بتونه‌کاری سنگ؛ فرایند پر کردن حفره‌های کوچک و ریختگی‌ها و نواقص سطح سنگ با استفاده از لاک‌الکل روان، بتونه کابینت سازی یا ترکیبات پلی‌استری مخصوص. در صنعت سنگ ساختمانی، این فرایند با استفاده از بتونه واکس به‌کاررفته در براق کردن سطح سنگ تفاوت دارد.
Wear
پاک‌سازی؛ حذف مواد یا عوامل مخل از روی سطح سنگ با استفاده از روش‌های سایشی.
Weathering
هوازدگی؛ دگرگونی‌های طبیعی مصالحی چون سنگ در اثر فرایندهای شیمیایی و فیزیکی ناشی از کنش‌های جوی، خاک، آب سطحی، آب‌های زیرزمینی یا تغییرات دما را هوازدگی می‌نامند.
Wedging
با گوه شکافتن؛ فرایند شکافتن سنگ با استفاده از تعبیه گوه‌هایی در محل لایه‌های ضعیف سنگ یا حفره‌های موجود در آن و نهایتاً اعمال نیروی فشاری به گوه‌ها.
Weep Holes
آبروی دیواری، روزن تعرق؛ روزن‌هایی در محل بندکشی نما، یا قسمت‌های سازه‌ای نگه‌دارنده نما جهت عبور رطوبت و آب باران از فضای میانی دیوار به سمت خارج از ساختمان.
Wire Sawing
برش با سیم؛ این روش به این صورت است که ابتدا در محدوده بلوک موردنظر دو چال عمود بر هم حفر می‌کنند (چال‌ها با هم ارتباط دارند)، سپس سیم فولادی را از چال‌ها عبور داده و با کشیدن سیم، سنگ را در محل مذکور می‌برند. این حرکت باعث ایجاد شیاری در سنگ می‌شود و در شیار ایجاد شده ماده‌ای ساینده نظیر کوارتز و آب ریخته می‌شود تا بدین‌وسیله بریدن سنگ که معمولاً سختی کمتری نسبت به کوارتز دارد، کمتر شود. امروزه، این اصطلاح عمدتاً برای فرایند برش با کابل‌های مجهز به عناصر ساینده الماسه (در فواصل معین) که با استفاده از آب خنک می‌شوند، به کار می‌رود.
Wythe
جدار، تیغه؛ قسمت داخلی یا خارجی یک دیوار دوجداره را جدار یا تیغه می‌نامند.
